Macica – co to za narząd? Budowa, funkcje, choroby

Macica to narząd układu rozrodczego, który odgrywa w życiu kobiety ogromną rolę. Przede wszystkim umożliwia przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej i jej wzrost, dzięki czemu kobieta jest w stanie wydać na świat dziecko. Jaką jeszcze rolę odgrywa macica i co trzeba o niej wiedzieć?

Macica – co to za narząd?

Macica znajduje się w miednicy, pomiędzy pęcherzem moczowym a odbytnicą. To ważny element układu rozrodczego, który umożliwia zagnieżdżenie i rozwój zarodka.

Przez 9 miesięcy ciąży płód rośnie w macicy, by przyjść na świat jako w pełni ukształtowany człowiek. Macica jest niezwykłym narządem, który w czasie ciąży kilkaset razy powiększa swoją objętość, by pomieścić rozwijające się dziecko!

U kobiety, która nie spodziewa się dziecka, macica ma wielkość i kształt śliwki. Pod koniec ciąży przypomina już dużego arbuza, by po połogu ponownie obkurczyć się i zmniejszyć. Jej właściwości i elastyczność są niezwykłe.

Budowa macicy

Narząd zbudowany jest z:

• trzonu – składają się na niego mięśnie gładkie. Trzon macicy znajduje się najgłębiej i to właśnie w tej części zagnieżdża się zarodek po zapłodnieniu
• szyjki macicy – buduje ją tkanka łączna. To z szyjki macicy pochodzi śluz, który ułatwia plemnikom drogę do komórki jajowej. W czasie porodu szyjka macicy skraca się, by otworzyć dziecku drogę na świat
• cieśni – ta część macicy ma tylko kilka milimetrów i jest elementem szyjki

Ścianki macicy, w których zagnieżdża się zarodek, budują z kolei trzy warstwy:

• omacicze – błona surowicza
• środmacicze – błona mięśniowa
• wmacicze – błona śluzowa

Funkcje narządu

Macica pełni rolę rozrodczą. W cyklu miesiączkowym przez szyjkę macicy wydziela się śluz, który zwiastuje nadejście dni płodnych. To wtedy kobieta ma największe szanse na zajście w ciążę. Tych kilka dni przed i po owulacji charakteryzuje wystąpienie śliskiego, płodnego śluzu, który umożliwia plemnikom dotarcie do komórki jajowej.

Plemniki wędrują szyjką macicy w kierunku jajowodów i jajników. Jeśli któryś zapłodni jajeczko, rozpoczyna ono wędrówkę w stronę macicy. Tam wczepia się w ściankę narządu i rozpoczyna powolny wzrost. Po zapłodnieniu szyjka macicy zamyka się, by ochronić rozwijający się płód przed bakteriami, wirusami i drobnoustrojami, które mogłyby stanowić dla niego zagrożenie.

Rozwój płodu

Macica tworzy dla płodu zamknięte środowisko, które umożliwia mu wzrost. Błona śluzowa macicy wytwarza łożysko, które dostarcza dziecku tlenu i substancji odżywczych, by mogło się rozwijać.

Gdy nadchodzi czas porodu, mięśnie macicy zaczynają się kurczyć, dzięki czemu dziecko przesuwa się w kierunku kanału rodnego. Tak rozpoczyna się pierwsza faza porodu, która w przypadku pierworódek może trwać nawet kilkanaście godzin. Czynność skurczowa macicy odgrywa ogromną rolę w przebiegu porodu.

Wady anatomiczne

Macica może być zbudowana nieprawidłowo. Mówi się wtedy o macicy dwurożnej, która kształtem przypomina literę W. Niestety, jest to poważna wada anatomiczna, która uniemożliwia donoszenie ciąży. Kobiety, którym w trakcie badania USG zdiagnozowano dwurożność, cierpią na nawracające poronienia. Kształt macicy uniemożliwia rozwój zarodka.

Choroby

Macica jest narażona na występowanie chorób nazywanych kobiecymi. Są to:

• mięśniaki– guzy o charakterze łagodnym, które powstają w wyniku nieprawidłowego wzrostu komórek. Wymagają one obserwacji, a w razie nadmiernego wzrostu chirurgicznego usunięcia
• polipy – pojawiają się, gdy kobieta cierpi na zaburzenia hormonalne. Wymagają terapii hormonalnej lub łyżeczkowania
• nowotwór szyjki macicy – wywołuje go wirus HPV. Choroba wymaga leczenia onkologicznego